gözde sarı nokta ne demek?

Gözde Sarı Nokta (Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu)

Gözde sarı nokta, diğer adıyla Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD), https://www.nedemek.page/kavramlar/yaşa%20bağlı%20makula%20dejenerasyonu merkezi görmeden sorumlu olan makulayı etkileyen ve genellikle yaşla birlikte ilerleyen bir göz hastalığıdır. Makula, https://www.nedemek.page/kavramlar/makula retinanın ortasında yer alır ve net, keskin görmeyi sağlar. YBMD, özellikle okuma, araba kullanma ve yüzleri tanıma gibi günlük aktivitelerde zorluklara yol açabilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri:

• Yaş: En önemli risk faktörüdür. Genellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür.
• Genetik Yatkınlık: Ailede YBMD öyküsü olanlarda risk artar.
• Sigara: Sigara içmek, YBMD riskini önemli ölçüde artırır.
• Kardiyovasküler Hastalıklar: Kalp ve damar hastalıkları YBMD riskini artırabilir.
• Beslenme: Antioksidanlardan (C, E vitaminleri, lutein, zeaksantin) fakir beslenme riski artırabilir.
• Obezite: Fazla kilolu olmak YBMD riskini artırabilir.

Tipleri:

• Kuru Tip YBMD (Atrofik YBMD): Daha yaygın görülen tiptir ve makulada drusen adı verilen sarı birikintilerin oluşmasıyla karakterizedir. Görme kaybı genellikle yavaş ilerler.
• Yaş Tip YBMD (Neovasküler YBMD): Daha az görülür ancak daha hızlı ve şiddetli görme kaybına neden olabilir. Makula altında anormal kan damarları gelişir ve bu damarlar sıvı sızdırarak makulaya zarar verir.

Belirtiler:

• Merkezi görmede bulanıklık veya bozulma
• Düz çizgilerin eğri veya dalgalı görünmesi (metamorfopsi)
• Nesnelerin boyutunda veya şeklinde değişiklikler
• Renkleri ayırt etmede zorluk
• Merkezi görme alanında karanlık veya boş bir nokta

Teşhis:

Göz doktoru tarafından yapılan detaylı göz muayenesi ile teşhis konulur. Muayenede şunlar kullanılabilir:

• Göz dibi muayenesi (Fundoskopi): Makulayı ve retinayı incelemek için.
• Optik Koherens Tomografi (OCT): Makulanın ayrıntılı görüntülerini elde etmek için.
• Fluorescein Anjiyografi (FFA): Anormal kan damarlarını tespit etmek için (Yaş Tip YBMD'de).

Tedavi:

• Kuru Tip YBMD: Şu anda kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, bazı vitamin ve mineral takviyeleri (AREDS formülü) hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
• Yaş Tip YBMD: Tedavide amaç, anormal kan damarlarının büyümesini durdurmak veya yavaşlatmaktır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
  • Anti-VEGF Enjeksiyonları: Göz içine enjekte edilen ilaçlar (örneğin, ranibizumab, aflibercept, bevacizumab) damar büyümesini engelleyerek görmeyi korur.
  • Lazer Fotokoagülasyon: Anormal damarları yakmak için lazer kullanılır.
  • Fotodinamik Terapi (PDT): Işığa duyarlı bir ilaç enjekte edilir ve ardından lazer uygulanarak anormal damarlar yok edilir.

Önleme:

• Sigara içmeyin.
• Sağlıklı beslenin (antioksidanlardan zengin).
• Kardiyovasküler sağlığınıza dikkat edin.
• Gözlerinizi güneşten koruyun.
• Düzenli göz muayenesi yaptırın.

Not: Gözde sarı nokta belirtileri fark ederseniz, en kısa sürede bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, görme kaybını önlemeye veya yavaşlatmaya yardımcı olabilir.